Алтын мыйыҡ күп ауырыуға, айырыуса шәкәр диабетынан, полиптарҙан, йыуан эсәктәге яман шештән, лейкоздан, ҡатын-ҡыҙҙар ауырыуҙарынан (фиброма, миома, кистоз һ.б) файҙалы. Дауа урынына уның һутын һәм бутҡаһын ҡулланалар, шулай уҡ төнәтмәләр, бәлзәмдәр әҙерләнә.
Яраны бөтәштереү сараһы булараҡ, үләндең яңы һығылған һуты һәм бутҡаһы файҙаланыла. Бының өсөн мыйыҡтарын ваҡлап, иҙергә һәм килеп сыҡҡан бутҡаны таяҡса менән ауыртҡан урындарға (яраға, тимрәүгә, кистаға һ.б) һөртөргә. Мамыҡ киҫәген һутына манып, яраланған урындарҙы еүешләтергә.
Мыйыҡтарҙы һыуытҡыста һаҡларға. Кәрәк булған осраҡта яңынан ваҡ киҫәктәргә ҡырҡып ҡулланырға мөмкин.
Астманан түбәндәге төнәтмәне тәҡдим итәләр. Үҫемлектең 35 – 50 быуынын алып, 1,5 л араҡы ҡойорға. 9 көн ҡараңғы урында төнәтергә һәм һөҙөп алырға. Төнәтмә сирень сәскәһе төҫөндә булырға тейеш. Көнөнә өс тапҡыр ашарҙан 40 минут алда берәр балғалаҡ эсергә. Артынан ашарға һәм эсергә ярамай, мотлаҡ үҙен генә эсеү шарт.
Ауыҙ ҡыуышлығы һәм теш ҡаҙнаһы ялҡынһынғанда япраҡтарын сәйнәргә ярай. Һутын йоторға, ә япрағының ҡалғанын төкөрөргә.
Лейкоздан. Бер өлөш ваҡланған алтын мыйыҡҡа, бер өлөш ҡарабойҙай балы һәм 2 өлөш кагор ҡушып, 40 көн төнәтергә. Әҙер булғас, көнөнә өс тапҡыр ашарҙан 40 минут алда берәр ҡалаҡ эсергә. Аҙағынан 0,5 стакан каштан сәскәһе төнәтмәһе (бер ҡалаҡ сәскәгә 1 л һыу) эсергә.
Ашҡаҙан һәм эсәктәр ауыртҡанда. Иртәле-кисле үҫемлектең олонон сәйнәргә. Һутын йоторға, ә ҡалғанын төкөрөргә.
Ашҡаҙан сей яраһынан төнгөлөккә бер быуынын сәйнәп, ҡалдығын төкөрөргә.
Стенокардиянан. Үҫемлектең олонон һәм япраҡтарын ит үткәргес аша үткәреп, һутын һығып алырға һәм 1:1 нисбәтендә бал ҡушырға. Ошо ҡатнашманы иртәле-кисле берәр ҡалаҡ ашарға.
Мастопатиянан үләндең япраҡтарынан һәм төнәтмәһенән компресс эшләргә була. Төнәтмә 13 – 15 быуынға 0,5 л араҡы ҡушып әҙерләнә. Унын ашарҙан алда берәр ҡалаҡ эсергә лә ярай.
Йыуан эсәктә поиптар булғанда 15 – 17 быуынға 0,5 л араҡы ҡойоп, йылы урында 12 көн төнәтергә. Әҙер булғас, көнөнә бер тапҡыр ашарҙан 30 – 40 минут алда берәр балғалаҡ эсергә.
Глаукоманан. Япраҡтың бер-ике япрағынан һутын һығып алырға һәм ике күҙгә лә бер-ике тамсы тамыҙырға.
Бармаҡтағы шештәрҙән. Япрағын ябырға, өҫтөнән полиэтилин һәм мамыҡ ҡуйып, бинт менән бәйләргә. Компресты 12 сәғәт һайын алмаштырып торорға.
(Интернеттан).