Танылайым әле

Бер  көн  «Ҡыйғыр»  журналында   яуаплы  сәркәтип  булып  эшләүсе   Илсур  Ирмәков  исемле  танышым  шылтырата.

-Уразай  ағай, хәлдәрең  нисек?  Шиғырҙарыңды  интернеттан  уҡып  барам,  афарин!  Һиңә  бер  йомош  бар  ине.  Беҙҙең  журнал  уҡыусыларына  берәй  мауыҡтырғыс  хикәйә  йәки  повесть  яҙып  бирер  инең.  Сәпсим  тираж  кәмене  бит  ағай.  Юнле  хикәйә  яҙыусыны  көндөҙ  шәм  тотоп  эҙләһәң  дә  табырлыҡ  түгел!  Ул  мөхәббәт,   тәбиғәт  күренештәре  тураһындағы  «әҫәрҙәр» ҙән   халыҡ  ялҡып  бөттө  инде.  Бына  һин,  ағай,  йәш  сағыңда  төрмә  мөхите  менән  яҡындан  танышҡан  кеше,  яҙ  әле  ошо  турала.

Бер  аҙ  уйланып  торғас,  әйтеп  ҡуйҙым:

-Ул  хаҡта  бер  ун  йыл  элек  яҙған  инем. Хатта  билдәле  «Аҡ  далан»  журналының  баш  мөхәррире  Ғамир  Даминдаровичҡа ла  ебәргән  инем.  Оҡшатманы. Яҙғандарың   хикәйә  ҡалыптарына  тура  килмәй.  Шәп  хикәйә  яҙыр  өсөн  оҫта  рәссам  булырға  кәрәк,  ә һин  үҙеңдең  күргәндәреңде,   аҡлы-ҡаралы  яҙмышыңды  тик   фотоға  төшөрөп  кенә  ебәргәнһең.  Геройҙарыңдың  төҫ-ҡиәфәтен,  өҫтөренә   кейгән  кейемдәрен  сағылдыра,  ә  иң  мөһиме -  уларҙың  күңел  кисерештәрен,  холоҡтарын,  уй-хыялдарын  уҡыусы  хөкөмөнә  асып  бирә  алмағанһың. Халыҡ  араһында  ҙур  абруй  яулаған  журналға,  ундай  сифатһыҙ  яҙманы  бирергә  намыҫым  ҡушмай.  Яҙған  әйберең – тик  район  кимәлендәге  гәзит  материалы  ғына, – тигән  яуап  алдым.

Илсур  бер  ҙә  иҫе  китмәй  генә:

-Беләм  мин  ул  «шәптекәй»  яҙыусыны,  универ ҙа  бергә,  хатта  бер  бүлектә  уҡыныҡ.  Шул  замандан  бер-беребеҙҙе  күрә  алмайбыҙ.  Бер  матбуғат  йотонда  эшләһәк тә,  аралашыу  түгел,    һөйләшмәйбеҙ  хатта.  Һин  уны  шәп  яҙыусы тип  уйлайһыңмы  әллә? Яңлышаһың,  яҙа  белмәй  ул.  Ана,  «Тракторист»  тигән  хикәйәһен  генә  алып  ҡара.  Кем  уның  геройы?  Тракторы  эсендә  иҫереп,  донъя  ҡуйған  бер  бахыр  колхозсы  инде.  Ә  «Кисеүҙәге  аттар»  повесының  берәй  уҡымлы  ере  бармы  һуң?! Так  что,  ағай,  йәһәт  кенә  беҙҙең  журналға  яҙыл да,  шул  төрмә  тураһындағы  яҙмаңды  миңә  ебәрә  һал. Беҙ  уны  хикәйә  итеп  түгел,  ә  «Яҙмыш  һынауҙары»  исемле  рубрика  аҫтында  бирербеҙ.

Ләкин  алдан  киҫәтәм: гонорар  һорап,  ҡаңғыртып  ятма.  Редакция ла  аҡса  яғына  ҙур  ҡытлыҡ.  Аҙна  һайын  тиерлек  командировкаға  барыр  кәрәк,  йәғни  юл  сығымдары  күп,  байрам  һайын – корпоротив, тигәндәй.  Үҙебеҙ  аҡсаһыҙ  ултырабыҙ!  Бына  мин  төп  эшемдән  тыш,  балалар  баҡсаһында  төнгө  ҡарауылсы  булып  йөрөйөм.  Был да  аҡса  етешмәүҙән.  Малайҙарым  нефтсе  һөнәренә  уҡый,  уларҙы  уҡытып  сығарып,    кеше  итер  кәрәк.  Шуға ла  ҡарауылда  булғанымда,  төндәр  буйына  яҙышып  сығам.  Иң  һәйбәт  әҫәрҙәр  төндә  яҙыла  ул,  ағай!

Һуҙмай  ғына  ебәрә  һал  әйбереңде.  Миңә  сифат  кәрәкмәй,  күләм  кәрәк.  Яҙғандарың  ярты  журналды  алып  торһон  әйҙә!

-Нимә  тураһында  яҙырға  тиһеңме?   Бөтә  күргән-кисергәндәрең де  яҙ.  “Зыктар» ҙың  нимә  ашап,  нисек  бәҙрәфкә  йөрөгәндәренә  тиклем.  Журнал  уҡыусыларына  был  тема  ҡыҙыҡ  буласаҡ.  Яҙыусы  итеп  танытам  әле  мин  һине,  Уразай  ағай!

...10-12  ике   йыл  элек  яҙған  ҡулъяҙмамды  саҡ  эҙләп  табып,  компьютер ҙә  баҫтырып,  Илсур  ҡуҫтыға  ебәрә  һалдым. 

Ҡыуанысынан  тағы  шылтырата  был:

-Афарин,  ағай,  әҫәрең  күләмле.  Әҙерләп,  унынсы  һанға  индереп  ебәрермен.  Ноябрь  аҙағында  һеҙҙең  районға  командировкаға  барам.  Юл  төшһә, бәлки,  ҡунаҡҡа  кереп  сығырмын.  Ҡош-ҡорт,  мал-тыуар  тотаһыңмы?  Һуғымың  бармы?  Кәрәк  тиһәң,  ауылығыҙ  клубына  халыҡты  йыйнап,  ижадыңды  күтәрмәләшеп тә  ебәрермен!  Уныһы  өйрәнелгән  эш, -  тип мине  аптыратып, мең  төрлө  уйҙарға  һалып  ҡуйҙы  Өфөләге  танышым.

Октябрь  башында  тағы  шылтырата  был.

-Ҡотлайым  ағай,  журналда  әйберең  сығып  килә. Ләкин  беҙҙең  редакцияла  бик  матур  бер  йола  бар  бит  әле.   Автор  үҙенең  дуҫ-иштәренә,  зат-зәүеренә,  күршеләренә  бүләк  итеп  таратыр  өсөн,  әҫәре  баҫылған  журнал  һанын  беҙҙән,  50  йә  булмаһа  100  дана  итеп  һатып алырға  тейеш. Йәғни,  авторҙың  даны, бәҫе  күтәрелә,  тираж да  арта.  Бер  данаһы – йөҙ  һум  ғына  тора. Берәй  илле  дана  журнал  һатып  алырлыҡ  мөмкинселегең  бармы?   Булһа,  оҙаҡҡа  һуҙмай  ғына,  минең  телефон  номерына  аҡса  күсерә  һал.  Сөнки  миңә  ай  уртаһында  отчёт  әҙерләп  бирергә    кәрәк.

...Ҡатынымдан  әрләнеп  булһа ла,  Өфөләге,  инде  минең  яҡын  дуҫыма  әйләнгән,  Илсур  танышыма  аҡса  күсерә  һалдым.  Артыңдан  этеп  тигәндәй,  күтәрмәләшеп  йөрөгән  егеттәр  булған  саҡта,   яҙыусы  булараҡ,  әҙәбиәт  мөхитендә  танылыу  яулап  ҡалайым  әле!